Ontstaan Prehistorische sporen van bewoning in het tegenwoordige Tilburg zijn gevonden bij industrieterrein Kraaiven en dateren van 9000 jaar voor Christus. De huidige wetenschap gaat ervan uit dat dat rondtrekkende jagers-verzamelaars waren van de Tjongercultuur, zonder vaste verblijfplaats. De naam Tilburg komt in 709 voor het eerst voor in de geschriften als Tilliburgis. In de 15e eeuw liet Jan van Haestrecht, één van de heren van Tilburg, het Kasteel van Tilburg bouwen, dat in 1858 moest wijken voor een fabriek. Het is nog steeds terug te vinden in het wapen en het logo van de stad. De bestuurlijke eenheid Tilburg is ontstaan uit gehuchten en kleine dorpen, de zogenaamde herdgangen, die met elkaar in verbinding stonden. De oude dorpskernen zijn nog steeds terug te vinden in de namen van verschillende oude wijken zoals de Heuvel, 't Heike, Korvel, Veldhoven, Broekhoven, Oerle, Hasselt en 't Goirke. Stadsrechten Op basis van de al aanwezige schapenteelt is Tilburg rond 1600 de belangrijkste wolstad van Brabant en overvleugelt het midden 18e eeuw de bijna compleet weggevallen Hollandse textielindustrie. Op 18 april 1809 krijgt Tilburg bij Koninklijk Besluit stadsrechten, drie weken nadat Lodewijk Napoleon er een bezoek bracht. Het heeft dan 9000 inwoners. In 2009 wordt gevierd dat Tilburg 200 jaar stadsrechten heeft met diverse evenementen. De stad is eind negentiende eeuw groot geworden door de textielindustrie die zich vestigde tussen de herdgangen in. Na het verdwijnen van deze tak van industrie in de jaren zestig vestigde moderne industrie zich op industrieterreinen aan de rand van de stad. Vanaf de jaren tachtig gaat Tilburg inbreiden: de lege en verwaarloosde plekken in de stad, waar voorheen de textielfabrieken stonden werden opgevuld met woonwijken en kantoren. Textiel In de volksmond werden Tilburgers altijd Kruikezeikers genoemd. (De carnavalsnaam van Tilburg, Kruikestad, is hiervan afgeleid). Dit omdat de inwoners vroeger in kruiken urineerden. De kruiken met urine werden verkocht aan de zeventiende-eeuwse textielindustrie, die de urine nodig had voor het wassen van wol. Sinds de negentiende eeuw worden chemicaliën ingezet voor de bewerking van textiel. Het "Kruikenzeiken" duurde echter voort tot diep in de 19e eeuw. In de jaren 60 van de vorige eeuw verdween de textielindustrie goeddeels uit Tilburg als gevolg van de groeiende concurrentie uit het buitenland. Koning Willem II verbleef graag in Tilburg. Over de plaats merkte hij eens op: "Hier adem ik frank en vrij." In zijn opdracht werd in 1847 een paleis gebouwd in het centrum van de stad. Hij heeft er echter zelf nooit in kunnen verblijven omdat hij stierf voor de voltooiing ervan. Het paleis werd door de koninklijke familie overgedragen aan de gemeente op voorwaarde dat er een Hogere Burger School (HBS) in gevestigd zou worden. Deze "Rijks HBS Koning Willem II" bestaat nog steeds als Koning Willem II College, echter in een ander gebouw. De bekendste leerling van deze HBS is Vincent van Gogh, die de school bezocht in de periode 1866-1868. Het paleis maakt tegenwoordig deel uit van het gemeentehuis. Piushaven De rol van de Piushaven is uitgespeeld voor het beroepsvervoer. Begin jaren negentig deden de laatste binnenvaartschepen de Piushaven aan. Eén arm van de haven is al gedempt in de jaren tachtig en daarop is een flat gebouwd. Plannen om de rest van de haven te dempen konden in 1998 door de inspanningen van de Stichting Thuishaven Tilburg voorkomen worden. De stichting heeft zich ingezet voor het behoud en hergebruik van de Piushaven. Aandachtsvelden zijn de recreatievaart, de ligplaatsen voor de historische schepen, de landschappelijke, natuurlijke en historische kwaliteiten van de Piushaven en de algemene toeristisch-recreatieve ontwikkeling. Dat er in de moderne tijd toch weer behoefte bestaat aan geregelde binnenvaartverbindingen ontstaat eigenlijk met de verder gaande invoering van containers. Om de nieuwe industrie van Tilburg beter te kunnen bedienen is in 1967 de nieuwe insteekhaven Loven gegraven. Het containervervoer geeft een nieuwe impuls aan het gebruik van het Wilhelminakanaal, zo zelfs, dat de plannen om delen van het kanaal te moderniseren en van nieuwe sluizen te voorzien na vijfentwintig jaar lobby nu definitief zijn. Een speciaal scheepstype, de Neokemp van 63 x 7,20 meter, maakt optimaal gebruik van het kanaal om in een soort beurtvaart van Tilburg naar Rotterdam containers te vervoeren tussen de havens van onder andere Rotterdam en Versteijnen’s Barge Terminal Tilburg. Dit nieuwe model is afgeleid van het traditionele, voor de Kempische en Brabantse kanalen ontwikkelde, scheepstype Kempenaar. Sinds 1997 is er dan ook een regelmatige containervaart over het Wilhelminakanaal tussen Tilburg en Rotterdam. Twee van de Neokemps dragen de namen Willem-Alexander en hms Maxima. Het zijn schepen van Barge Terminal Tilburg, een van de hoofdsponsors van het evenement. De gemeente Tilburg, Rijkswaterstaat en de provincie gaan de komende jaren het Wilhelminakanaal inrichten voor grotere schepen. Het gedeelte tussen Vossenberg-West en de Dongenseweg wordt twaalf meter verbreedt, van de huidige 25 meter naar 37 meter breed. Daarnaast wordt het kanaal verdiept. Bij Sluis III, ter hoogte van de Kruidenbuurt, komt een nieuwe sluis, met behoud van de oude historische sluis. Door de aanpassingen kunnen er meer goederen over het Wilhelminakanaal worden vervoerd, een milieuvriendelijker vorm van vervoer dan die over de weg.